Muziek als landschap

Interview en tekst: Annie Oude Avenhuis - 18 december 2015

Bart de Vrees is freelance componist en slagwerker. Wat boeit en drijft hem? In zijn herinnering zijn landschappen verbonden met hele diepe mystieke ervaringen. Hij houdt van het Hollandse weer, druilerig en mistig. Hij is een groot liefhebber van partituren. Zijn wens is om het publiek een trip te laten beleven. 

Buitenkind
Als kind houdt hij al veel van geluiden. Hij is de hele dag buiten en struint met vriendjes door weilanden en bossen. 'Ik kan me goed herinneren hoe ik alleen door de mistige velden zwierf. Plotseling klonken prachtige kerkklokken uit alle dorpen.' Het is een diepe én dierbare herinnering. Hij houdt van geluid, allerlei verschillende geluiden. Bart komt uit een muzikale familie: zijn ouders hielden van popmuziek en folk. Zijn broer en zus zijn beide musicus.

Grafisch beeld van noten 
Hoe leerde hij drummen? 'De leraar maakte een plankje met een rubberen schijf. Op dat plankje leerde je trommelen.' Via de drumband, jeugdorkest en harmonie kwam hij in het muziekvak terecht. Hij kon geen noten lezen: bij slagwerk staan de noten op één lijn. Op de middelbare school was de docent een enorme stimulans. Naast muziektheorie leerde hij noten lezen. Ook het schrijven van noten vindt hij fijn: de grafische handeling met bolletjes. Bart deed eindexamen muziek.

Slagwerk en compositie
Op het conservatorium ging een nieuwe wereld voor hem open. Hij ontdekte klassiek, jazz, pop: alle genres vond hij interessant. Dagenlang zat hij in de bibliotheek. Toen hij voor het eerst de Sacre du Printemps van Stravinsky  hoorde, leek er iets in zijn hoofd te ontploffen. Slagwerk was zijn vak, maar hij wilde ook muziek schrijven. Peter Prommel en Victor Oskam waren zijn  leermeesters. 'Tijdens mijn examen slagwerk heb ik voor het eerst een stuk gespeeld, dat ik zelf heb geschreven. Direct kwamen er verzoeken: “Wil je ook iets voor mij schrijven?”Daar hoort een deadline bij en die heb ik nodig. Ik wilde al heel lang compositie studeren.'

Splendor
Bart voelt zich thuis bij Splendor en heeft nieuwe geestverwanten gevonden. 'We helpen elkaar als het nodig is.' Hij vindt het van belang dat Splendor musici van buiten uitnodigt, dat het een open podium is, ook voor theater, dans en andere kunsten. 'We hebben geen geld, maar wel gezelligheid en een biertje. Samen met collega’s organiseer ik Quiosque, een podium voor kunstenaars en voor luisteraars, een plek voorbij de verbazing.'

 IJsland
'Samen met Frank Aarnink, die ook in het Nationaal Orkest van IJsland speelde, waren we een week vrij. Hij wilde me het landschap laten zien. We gingen met een jeep op weg en reden over de 'Sprengisandur', die tussen twee enorme gletsjers ligt. Het weer werd steeds slechter tijdens onze rit. De omgeving was totaal verlaten, honderd kilometer verderop stonden een paar huizen. Een sneeuwstorm stak op. Plotseling zaten we vast: we hadden geen mobiel, er was geen verwarming en we hadden het heel erg koud. Gelukkig hadden we een slaapzak, water en wat te eten bij ons. Dat was ons geluk. Het landschap heb ik ervaren als ongenaakbaar en elementair: zwart, grijs, wit en geen bomen. De oerkrachten in de natuur hebben een diepe betekenis voor mij: sneeuw, ijs en gletsjers, één van de mooiste dingen die ik ooit heb gezien. Allerlei gedachten gingen door me heen. Ten diepste realiseerde ik mij: 'als ik hier uit kom, dan wil ik compositie studeren! En dat is gelukt, ik ben componist geworden.'