Ik wil muziek dichter bij het publiek brengen

Interview en tekst: Annie Oude Avenhuis - 19 april 2018

Pianiste Daria van den Bercken brengt haar fascinatie voor componisten over op het publiek. Ze rijdt door de straten van Amsterdam terwijl ze werken van Händel speelt. Hiervoor heeft zij de Amsterdam Kunst Prijs 2012 ontvangen. Samen met beeldend kunstenaars maakt ze de sonates van Scarlatti inzichtelijk. Momenteel ontwikkelt ze een plan voor een internationaal Pianofestival.

Jeugd
Thuis is er een muzikale sfeer. Haar drie jaar oudere zus speelt cello. Als Daria vijf jaar is, kopen haar ouders een piano voor haar. Op haar zesde verjaardag krijgt ze haar eerste pianoles van de pianolerares, die aan de overkant van de straat woont. Daria: ‘Ik vond het  grappig, vanuit haar zolderkamer waar ik les kreeg, zag ik mijn eigen zolderraam.’ Haar moeder volgt de lessen nauwkeurig. ‘De kennismaking met zwarte en witte toetsen vond ik leuk. Maar wat ik heel speciaal vond, was de eerste keer met de linkerhand over de rechterhand, uit het Thompson pianoboekje.’ In Utrecht gaat ze naar de Kathedralenkoorschool waar veel aandacht is voor muziek.

Russische cultuur
Op haar elfde verjaardag krijgt Daria haar eerste les van Mila Baslawskaja. Ze gaat naar de jong-talent-klas van het Rotterdams Conservatorium. Mila geeft les met veel liefde voor de muziek. 'Mijn liefde voor muziek werd door haar steeds opnieuw aangewakkerd. Ze deed altijd een beroep op mijn gevoel om die rijkdom van muziek te voelen.' Mila legt verbanden met de wereld van kunst en literatuur en raadt haar aan om Oblomov te lezen. Dat is een belangrijke periode in haar leven. Ze heeft een Russische oma die in Sint-Petersburg woont. De sfeer van het Oostblok is haar altijd bij gebleven: 'Ik kan me nog goed herinneren hoe we in twee en een halve dag met de trein naar mijn oma gingen. Vooral de grens met de DDR in Berlijn, dat vergeet je nooit meer.’

Studie in Amerika
Op haar twintigste krijgt ze een beurs om  in Amerika te gaan studeren. Ze studeert bij Menahem Pressler aan de Jacobs School of Music in Bloomington, Indiana (VS). Daar ontmoet ze een internationaal gezelschap van bijzondere mensen. De vrijere geest in Amerika spreekt haar aan. 'Ik hou van Amerika: het avontuurlijke, het reizen. Daar heb ik een persoonlijke vorm gevonden om uitdrukking te geven aan al die indrukken in mijzelf.’ Ze ervaart het als totale vrijheid en neemt de kans om haar eigen weg te gaan. In 2002 studeert ze af aan het conservatorium van Amsterdam. Ze probeert een taal te vinden waarmee de muziek zélf kan worden verbeeld: de elegantie van de muziek van Mozart, de rust van Brahms en de extraverte muziek van Händel. Deze muziek raakt haar persoonlijk. 'Er is één rechte lijn tussen mij en de muziek van Händel.' In 2017 doet ze een project rond Scarlatti.

Splendor
Het creatieve proces in Splendor heeft een meerwaarde omdat dat nergens anders gebeurt.‘Overdag repeteren en even thee drinken bij de bar leidt tot een nieuwe en bijzondere samenwerking. Collega-componisten van Splendor schrijven een compositie. Het publiek is geweldig én betrokken.’

Schubert
‘Op een avond speel ik in het Muziekgebouw in Eindhoven voor het publiek een Impromtu van Schubert. Al langere tijd is Menahem Pressler mijn leraar. Vlak voor het optreden zegt hij tegen me: “I want to hear a musician, not a student.” Ik hoor heel bewust dat hij dat tegen mij zegt. Terwijl ik speel, luister ik naar de klanken die de vleugel voortbrengt. Ik hoor de noten aan het einde van de zaal weerklinken. Ik voel me ontzettend helder en het werkt in deze intieme vorm. Dit is zo’n moment waarop je als musicus begrijpt hoe je tijdens het optreden op het podium moet loslaten. Op dat moment heb ik tijdens het spelen de ideale staat: alles stroomt. Ik  realiseer me dat ik deze standaard graag wil vasthouden. Dat lukt natuurlijk niet altijd en dat kan ook niet. Soms ben je moe als je aan een concert begint of er zijn andere omstandigheden die een rol spelen. Voor mij is dit een hele bijzondere ervaring, ik weet het nu nog.’